Doemscenario: komende jaren meer verkeersdoden
In dit artikel:
De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) waarschuwt dat het aantal verkeersdoden en ernstig gewonden in Nederland de komende jaren zal stijgen als het landelijke beleid niet verandert. Op basis van recente cijfers constateert de SWOV dat in 2024 sprake was van 675 verkeersdoden (tegen 684 in 2023) en ongeveer 7.800 ernstig gewonden — dat zijn 400 meer ernstig gewonden dan een jaar eerder. Fietsers vormen de grootste groep slachtoffers: zij zijn goed voor 36% van de verkeersdoden en 71% van de ernstig gewonden. Meer dan de helft van alle slachtoffers is ouder dan 60 jaar en incidenten doen zich vooral voor op gemeentelijke wegen.
Voorlopige gegevens over 2025 (tot en met augustus) tonen al een lichte toename van dodelijke slachtoffers ten opzichte van 2024, en ook politiegegevens laten een stijging zien in geregistreerde gewonden. Prognoses tot 2040 laten zonder beleidswijziging een verdere toename zien: ongeveer 10% meer verkeersdoden en circa 20% meer ernstig gewonden. Concreet rekent de SWOV zonder ingrijpen op rond 740 doden en mogelijk 10.000 ernstig gewonden in 2040 — ruim boven de doelen van maximaal 300 doden in 2030 en nul in 2050.
SWOV-onderzoeker Letty Aarts wijst politiek Den Haag op de verantwoordelijkheid: het huidige beleid volstaat volgens haar niet en er is volgens de SWOV behoefte aan ingrijpende, mogelijk controversiële maatregelen. De voorgestelde stappen omvatten onder meer verplicht gebruik van fietshelmen, verlaging van de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom en invoering van snelheidsassistenten in alle auto’s die overschrijding van de limiet moeten voorkomen. Zulke maatregelen stuiten op praktische en maatschappelijke weerstand, maar worden gezien als middelen om het sterfte- en letselcijfer substantieel te verlagen.
Daarnaast wees een observatiestudie van de SWOV op risicogedrag: tijdens waarnemingen hielden ongeveer 5% van de automobilisten en 8% van de fietsers hun telefoon in de hand. De SWOV benadrukt de kwetsbaarheid van oudere fietsers en pleit voor meer verantwoordelijkheid en beleidsactie om de verwachte stijging van slachtoffers te keren. Politieke keuzes de komende jaren zullen bepalen of die prognoses realiteit worden of dat ingrepen het tij kunnen keren.