Mobiliteitssector fileert Prinsjesdag-plannen: 'Onzeker beleid zet verduurzaming op slot'
In dit artikel:
De Miljoenennota en het Belastingplan 2026 brengen voor huishoudens meer koopkracht en verlichten op onderdelen de regeldruk voor bedrijven, maar roepen felle kritiek op in de mobiliteitssector. De Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA) en de RAI Vereniging vinden dat het kabinet te weinig doet om vervoer te verduurzamen en juist maatregelen neemt die mobiliteit duurder maken.
Voor elektrisch rijden zijn de stimulansen volgens de VNA grotendeels verdwenen. De korting op motorrijtuigenbelasting voor EV’s daalt in 2026 naar 30%, subsidies zoals SEPP en SEBA zijn al geschrapt, en de bijtelling voor zakelijke elektrische auto’s stijgt naar 22%. Vanaf 2027 geldt bovendien een nieuwe “pseudo-eindheffing”: werkgevers moeten 12% belasting betalen over de waarde van elke fossiele auto die zij aan werknemers ter beschikking stellen. Voor voertuigen die vóór 2027 zijn verstrekt is er een overgangsregeling tot september 2030. VNA-voorzitter Renate Hemerik waarschuwt dat dit werkgevers onverwachte lasten oplegt, investeringsvertragingen veroorzaakt en mogelijk leidt tot export van elektrische ex-leaseauto’s, met nauwelijks effect op CO₂-uitstoot.
Beide belangenorganisaties vragen om stabiel, voorspelbaar beleid op de lange termijn. Concrete eisen van de VNA omvatten een structureel aantrekkelijk bijtellingstarief, een regeling voor tweedehands EV’s, uitstel van de pseudo-eindheffing, aanpak van netcongestie en meer prijstransparantie bij laadpalen. De RAI pleit daarnaast voor verbreding van vergroening: stimulering van elektrische motoren, scooters, leasefietsen en lichte bedrijfswagens, plus circulaire maatregelen voor hergebruik van onderdelen en betere recycling.
Een van de weinige expliciete vergroeningmaatregelen is de invoering van een kilometerheffing voor vrachtwagens vanaf 2026 (vrachtauto’s >3.500 kg), met CO₂-differentiatie waarbij elektrische en waterstoftrucks minder betalen. De verwachte opbrengst van ruim €500 miljoen wordt gereserveerd voor steun aan zero-emissie trucks en bijbehorende infrastructuur. RAI-voorzitter Frits van Bruggen ziet dit als een goed voorbeeld van betalen naar gebruik en wil hetzelfde principe uiteindelijk voor personenauto’s.
Tegelijkertijd ontbreekt extra geld voor verkeersveiligheid, terwijl het aantal verkeersdoden al jaren niet daalt; RAI noemt het onacceptabel dat hiervoor geen middelen in de begroting zijn opgenomen. De economische context is positiever: groei van 1,6% (2025) en 1,4% (2026) verwacht, en een gemiddelde koopkrachtstijging van 1,3%. Belangrijke beslissingen over het Belastingplan worden echter pas na de verkiezingen behandeld, waardoor de uiteindelijke richting voor voorspelbaar mobiliteitsbeleid afhangt van de politieke uitslag na 29 oktober.