Tesla: no pain, no gain

In dit artikel:

In november stortte de verkoop van elektrische auto’s in de Verenigde Staten in nadat de federale aanschafsubsidie werd geschrapt. Tesla zag zijn afzet met ongeveer 23% teruglopen, terwijl resterende fabrikanten samen veel harder werden geraakt: hun verkopen daalden met circa 41%. Door die scheve daling steeg Tesla’s marktaandeel maand-op-maand naar 56,7% (tegen 43,1% in november 2024).

Elon Musk had het verdwijnen van de subsidie gesteund omdat hij verwachtte dat concurrenten relatief sterker zouden lijden — dat beeld is uitgekomen. Maar het voordeel in marktaandeel vertaalt zich niet per se naar winst. In absolute aantallen kwamen registraties in november uit op slechts 39.800 voertuigen, het laagste niveau sinds januari 2022. De concurrentie is gefragmenteerd; geen enkele rivaal heeft waarschijnlijk meer dan ongeveer 10% marktaandeel, wat betekent dat het verlies van 41% bij die spelers over veel merken verspreid is en dus per merk relatief klein blijft.

Om het verkoopverlies te beperken introduceerde Tesla goedkopere “Standard” varianten van de Model 3 en Model Y. Die verlagen de instapprijs maar drukken ook de gemiddelde marge en lopen het risico dat ze duurdere, winstgevendere uitvoeringen kannibaliseren. Daarmee is het rendementgevaarlijk handelen waarvan de langetermijneffecten op winstgevendheid onzeker zijn.

Bovendien ontbreekt het Tesla aan baanbrekende nieuwe modellen die concurrentie structureel weerlegd zouden maken. Terwijl merken als BMW en Xpeng het op de Model Y hebben gemunt, wordt van Tesla vooral kleine producttweaks verwacht; de aangekondigde tweezitter voor robottaxi’s biedt weinig consumentenwaarde voor gezinnen en is in veel markten praktisch onbruikbaar. Sommige analisten trekken parallellen met André Citroën: briljante innovatie afgewisseld met riskante financiële avonturen. Hoewel een onmiddellijke ondergang van Tesla onwaarschijnlijk is, kan financiële druk — mede door Musk’ andere projecten — leiden tot verkoop of herstructurering, bijvoorbeeld aan een grote batterij- of autofabrikant.